This repository has been archived by the owner on Mar 6, 2023. It is now read-only.
-
Notifications
You must be signed in to change notification settings - Fork 3
/
Copy pathTurkish_TUR.srt
2091 lines (1660 loc) · 45.6 KB
/
Turkish_TUR.srt
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
104
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
135
136
137
138
139
140
141
142
143
144
145
146
147
148
149
150
151
152
153
154
155
156
157
158
159
160
161
162
163
164
165
166
167
168
169
170
171
172
173
174
175
176
177
178
179
180
181
182
183
184
185
186
187
188
189
190
191
192
193
194
195
196
197
198
199
200
201
202
203
204
205
206
207
208
209
210
211
212
213
214
215
216
217
218
219
220
221
222
223
224
225
226
227
228
229
230
231
232
233
234
235
236
237
238
239
240
241
242
243
244
245
246
247
248
249
250
251
252
253
254
255
256
257
258
259
260
261
262
263
264
265
266
267
268
269
270
271
272
273
274
275
276
277
278
279
280
281
282
283
284
285
286
287
288
289
290
291
292
293
294
295
296
297
298
299
300
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
314
315
316
317
318
319
320
321
322
323
324
325
326
327
328
329
330
331
332
333
334
335
336
337
338
339
340
341
342
343
344
345
346
347
348
349
350
351
352
353
354
355
356
357
358
359
360
361
362
363
364
365
366
367
368
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
393
394
395
396
397
398
399
400
401
402
403
404
405
406
407
408
409
410
411
412
413
414
415
416
417
418
419
420
421
422
423
424
425
426
427
428
429
430
431
432
433
434
435
436
437
438
439
440
441
442
443
444
445
446
447
448
449
450
451
452
453
454
455
456
457
458
459
460
461
462
463
464
465
466
467
468
469
470
471
472
473
474
475
476
477
478
479
480
481
482
483
484
485
486
487
488
489
490
491
492
493
494
495
496
497
498
499
500
501
502
503
504
505
506
507
508
509
510
511
512
513
514
515
516
517
518
519
520
521
522
523
524
525
526
527
528
529
530
531
532
533
534
535
536
537
538
539
540
541
542
543
544
545
546
547
548
549
550
551
552
553
554
555
556
557
558
559
560
561
562
563
564
565
566
567
568
569
570
571
572
573
574
575
576
577
578
579
580
581
582
583
584
585
586
587
588
589
590
591
592
593
594
595
596
597
598
599
600
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
612
613
614
615
616
617
618
619
620
621
622
623
624
625
626
627
628
629
630
631
632
633
634
635
636
637
638
639
640
641
642
643
644
645
646
647
648
649
650
651
652
653
654
655
656
657
658
659
660
661
662
663
664
665
666
667
668
669
670
671
672
673
674
675
676
677
678
679
680
681
682
683
684
685
686
687
688
689
690
691
692
693
694
695
696
697
698
699
700
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
711
712
713
714
715
716
717
718
719
720
721
722
723
724
725
726
727
728
729
730
731
732
733
734
735
736
737
738
739
740
741
742
743
744
745
746
747
748
749
750
751
752
753
754
755
756
757
758
759
760
761
762
763
764
765
766
767
768
769
770
771
772
773
774
775
776
777
778
779
780
781
782
783
784
785
786
787
788
789
790
791
792
793
794
795
796
797
798
799
800
801
802
803
804
805
806
807
808
809
810
811
812
813
814
815
816
817
818
819
820
821
822
823
824
825
826
827
828
829
830
831
832
833
834
835
836
837
838
839
840
841
842
843
844
845
846
847
848
849
850
851
852
853
854
855
856
857
858
859
860
861
862
863
864
865
866
867
868
869
870
871
872
873
874
875
876
877
878
879
880
881
882
883
884
885
886
887
888
889
890
891
892
893
894
895
896
897
898
899
900
901
902
903
904
905
906
907
908
909
910
911
912
913
914
915
916
917
918
919
920
921
922
923
924
925
926
927
928
929
930
931
932
933
934
935
936
937
938
939
940
941
942
943
944
945
946
947
948
949
950
951
952
953
954
955
956
957
958
959
960
961
962
963
964
965
966
967
968
969
970
971
972
973
974
975
976
977
978
979
980
981
982
983
984
985
986
987
988
989
990
991
992
993
994
995
996
997
998
999
1000
1
00:00:19,500 --> 00:00:23,515
Programlar ve yemek tarifleri arasında
bir benzerlik yapmam gerekirse,
2
00:00:25,523 --> 00:00:29,538
aralarındaki benzerlik her ikisinin de
yapılması gereken şeyin listeleri olmasıdır
3
00:00:31,545 --> 00:00:35,560
Ne bittiğini ve ne zaman geri dönüleceğini
belirten listelerdir
4
00:00:36,564 --> 00:00:41,583
Bir sonuca ulaşırsınız ve
tariflerinizi insanlarla paylaşırsınız
5
00:00:43,591 --> 00:00:50,617
yemeğinizde değişiklik yaptığınızda
bu sizin ve arkadaşlarınızın hoşuna gittiğinde
6
00:00:53,628 --> 00:00:59,651
tarifinizin yeni versiyonunu arkadaşlarınızla
paylaşırsınız
7
00:00:59,651 --> 00:01:03,666
bir dünya düşünün ki, tariflerinizi insanlarla
değiştiremiyorsunuz
8
00:01:03,666 --> 00:01:07,681
çünkü biri tarafindan tariflerin insanlar
arasında değiştirilmesi imkansız hale gelmiş olsun
9
00:01:07,681 --> 00:01:14,708
Ve düşünün ki böyle bir durumda tariflerinizi
arkadaşlarınızla paylaştığınızda korsan müamelesi
görüp, hapse atılabilirsiniz
10
00:01:48,836 --> 00:01:56,866
"hacker" kelimesini bilgisayar programcılığını
bir sanat gibi gören, bu kültürü benimsemiş,
11
00:01:58,874 --> 00:02:11,923
interneti kuran ve Linux'u geliştiren
bir grupta yer alan programcı olarak kullanırım
12
00:02:21,961 --> 00:02:26,980
Sanırım bu felsefeyi daha iyi anlamak
için, bir hacker gibi düşünmek gerekir
13
00:02:27,983 --> 00:02:34,006
ki bu kaynak kodunu saklama mantığına
tamamen karşı çıkmaktır
14
00:02:35,010 --> 00:02:41,032
Bu düşünce açık pazar ekonomisi
kurallarıyla ters düşmektedir
15
00:02:42,036 --> 00:02:47,055
bu aynı zamanda, geleneksel copyright
konseptine karşı bir tehdittir
16
00:02:48,059 --> 00:02:57,093
Microsoft gibi, sermayesi kapalı koda dayalı
şirketler, açık kod felsefesini bir canavara
dönüştürmeye çalışmaktadırlar
17
00:03:02,112 --> 00:03:07,131
Bu çabanın başlangıcı 1990'lardaki bir
başarı öyküsüne dayanır
18
00:03:08,134 --> 00:03:12,150
Bu, topluluğun önde gelenlerinden yetenekli
bir liderin planladığı
19
00:03:13,153 --> 00:03:17,168
ve halen hızla yayılan bir hareket halini aldı
20
00:03:18,172 --> 00:03:22,187
Linus Torvalds Bilgisayar dünyasını çok
şaşırtan bir işletim sistemi yazdı
21
00:03:22,388 --> 00:03:26,202
Linux, dünyada 8 milyon bilgisayarda
kullanılmakta olan işletim sistemi
22
00:03:27,407 --> 00:03:31,221
Wired gazetesi: Bu genç adam Vainaminen
(Kalevala) gibi bir Şamandır
23
00:03:32,426 --> 00:03:37,244
onun bu eseri internetin en büyük başyapıtıdır
24
00:03:39,452 --> 00:03:44,270
Torvalds, Linux'u bedava olarak dağıtmaya
karar verdi ve kodları açmak onu
bir kultfigur haline getirdi
25
00:03:45,475 --> 00:03:50,293
Bilgisayar dehası Linus Torvalds,
Bill Gates'ialt etme yolunda
26
00:03:50,494 --> 00:03:55,312
Herkes Linus'un bir mucize yarattığına inanıyor
27
00:04:09,365 --> 00:04:13,380
kodların paylaşılması ve gerekli düzenlemelerin
yapılmasıyla en
28
00:04:14,384 --> 00:04:20,406
iyi işletim sistemine ulaşılmaya çalışıldı
29
00:04:32,452 --> 00:04:37,471
başka insanların da, benim gibi Linux
tarzı bir işletim sistemi oluşturmak
30
00:04:32,452 --> 00:04:37,471
için uğraşmaması ve başka biryerdeki
bir bilgisayar mühendisliği öğrencisinin
31
00:04:40,482 --> 00:04:46,505
böyle birşeye ihtiyacı olduğunda, sıfırdan
yazmaya başlamamasını istedim
32
00:04:47,508 --> 00:04:53,531
bu, yel değirmenlerine karşı yapılan
bir savaş değildi. Dünyayı daha iyi
bir yer yapmaya yönelik bir savaş ta değildi
33
00:05:08,588 --> 00:05:14,610
İnsanlarla yüzyüze çalışmak yerine, mail ile
iletişim kurmayı tercih ederim
34
00:05:16,618 --> 00:05:22,640
çünkü mail atarken düşünme payınız oluyor ama
yüzyüze çalışırken asıl konu dışında dikkat
edilmesi gereken şeyler var
35
00:05:38,701 --> 00:05:42,716
Sırf aynı yerde olmamamız, sosyal olarak
bağlı olmadığımız anlamına gelmez
36
00:05:43,720 --> 00:05:51,750
Bu sanki çok büyük bir ofisdeymiş gibi,
tartışmalarımızı ve argümanlarımızı
internet üzerinden yapıyoruz
37
00:05:54,761 --> 00:05:59,780
Bu çok büyük bir yazılım projesi
Bilgim dahilinde daha önce bu kadar çok
38
00:06:00,784 --> 00:06:06,807
ve farklı yerlerden katılan
insanın yer aldığı bir proje yok
39
00:06:12,829 --> 00:06:18,852
Linux projesi sadece kaynak kod değil,
sosyal bir topluluk etrafında oluşmuş
bir kaynak kod projesidir
40
00:06:25,878 --> 00:06:31,901
Linux nedir, sanırım bilgisayarda
kullanılan parçaları biraraya toplayan
41
00:06:34,912 --> 00:06:38,927
günlük işlerimizde kullanabileceğimiz
hale getiren bir yapıdır
42
00:06:42,943 --> 00:06:45,954
geyik yapıyor
43
00:06:50,973 --> 00:06:54,988
hala geyik yapıyor
44
00:07:03,018 --> 00:07:06,029
Linux ile ne demek istiyoruz?
bazıları için bilgisayarda
45
00:07:07,033 --> 00:07:09,041
gerçekleştiği bir işletim sistemi
46
00:07:12,052 --> 00:07:18,075
bazıları içinse, bu sadece
kernel yani Linux çekirdeğinden
ibarettir
47
00:07:29,116 --> 00:07:32,128
olayın çıkış yerine bakarsak,
insanların yazdıkları kodların
48
00:07:33,131 --> 00:07:40,158
gerçekten değerlendirildiği bir
topluluk yaratan insanın
49
00:07:42,165 --> 00:07:45,177
Finlandiya'dan başka biryerden
olması beklenemezdi
50
00:08:05,252 --> 00:08:09,267
1969 oldukça iyi bir seneydi
aya iniş, woodstuck ...
51
00:08:17,298 --> 00:08:20,309
UNIX işletim sisteminin büyük
bilgisayarlar için ilk
adımlarının atılışı
52
00:08:23,320 --> 00:08:26,332
ve 28 Aralıkta Linux Torvalds doğdu
53
00:08:23,320 --> 00:08:26,332
Her çocuk oynayarak öğrenir
54
00:08:27,335 --> 00:08:32,354
Linus için, henüz makinaların
kolay olduğu dönemde,
55
00:08:33,358 --> 00:08:38,377
hatta 10-12 yaşında
bir çocuğun makinanın içinde
56
00:08:39,381 --> 00:08:44,400
ne olduğunu anlayabilecek kadar,
57
00:08:45,403 --> 00:08:50,422
bilgisayar dünyasına içine
girmesi çok önemliydi.
58
00:08:51,426 --> 00:08:56,445
Şimdi ise ekranda olan biten ile
bilgisayarın içinde arkaplanda dönenleri anlamak,
59
00:08:57,449 --> 00:09:02,468
birçok ayrı katmanı irdelemek
ve karışık bir çalışma gerektirir
60
00:09:03,471 --> 00:09:08,490
Bugünün çocukları, bugünün bilgisayarları
üzerinde bunu yapamaz
61
00:09:09,494 --> 00:09:14,513
ama o dönemde Linus bunu yapmıştı
62
00:09:19,532 --> 00:09:24,551
Babam ile Linus'u birlikte görmek
çok güzeldi
63
00:09:25,554 --> 00:09:30,573
çocuk gibiydiler
64
00:09:31,577 --> 00:09:36,596
Linus'un Linux'u geliştirdiği yer
artık yok, yıkıldı
65
00:09:38,603 --> 00:09:43,622
İşte burada sehpanın olduğu yerde,
Linus'un çalışma masası ve bilgisayarı vardı
66
00:09:45,630 --> 00:09:50,649
Şu an kendisinde çok büyük değişiklikler
görüyorum
67
00:09:51,653 --> 00:09:56,671
sanki bir stand-up guru, eskiden
toplum içinde böyle değildi
68
00:09:57,675 --> 00:10:02,694
Onu eski haliyle karşılaştırsak,
şaşırtıcı olmayabilir ama çok çarpıcı
69
00:10:03,698 --> 00:10:08,717
önceden utangaç bir çocuktu
70
00:10:09,721 --> 00:10:14,739
sadece arkadaşları onunla
kontak kurabilirdi
71
00:10:19,758 --> 00:10:21,766
Minix kullanan herkese selamlar
72
00:10:22,770 --> 00:10:27,287
hobi olarak bedava bir işletim sistemi
tabanı yazıyorum, profesyonel bir
proje değil
73
00:10:27,789 --> 00:10:30,800
386 ve 486 altyapıları için tasarlıyorum
74
00:10:32,807 --> 00:10:39,834
nisandan beri yazıyorum ve hazır hale gelmeye
başladı. İnsanlardan Minixte sevdikleri ve
75
00:10:40,838 --> 00:10:43,849
sevmedikleri şeyler hakkında bilgi topluyorum
her türlü öneriye açığım
76
00:10:46,860 --> 00:10:49,872
ancak hepsini gerçekleştiremeye bilirim
Linus Torvalds
77
00:10:56,898 --> 00:10:58,906
1991, Sovyetler Birliği dağildı
78
00:10:59,909 --> 00:11:01,917
körfez savaşı başladı
79
00:11:05,932 --> 00:11:10,951
Fizikçi Tim Berners-Lee
hypertext internet protokolünü buldu
80
00:11:14,966 --> 00:11:17,977
Microsoft, dünya piyasasını
elinde barındırıyordu
81
00:11:25,004 --> 00:11:29,019
17 Eylül'de Linux Torvalds,
Linux'un 0.01 versiyonu internette yayınlandı
82
00:11:32,030 --> 00:11:36,045
ilk tepkiler birkaç saat içinde gelmişti
83
00:11:52,106 --> 00:11:57,125
Helsinki Üniversitesi
84
00:11:58,128 --> 00:12:03,147
Kahvede böyle yeni bir işletim siseminin geliştirildigini duyduk
85
00:12:04,151 --> 00:12:09,170
Daha sonra haber bölümde de yayılmaya başladı.
86
00:12:10,174 --> 00:12:12,181
Linus zamanla enstitüye de
87
00:12:13,185 --> 00:12:17,200
ne kadar yetenekli bir genç olduğunu kanıtladı
88
00:12:29,245 --> 00:12:32,257
Linux, genel konsepti bakımından UNIX
tabanına dayanıyordu
89
00:12:34,264 --> 00:12:37,276
Orijinal UNIX işletim sistemi
Ken Thompson ve Dennis Ritchie
90
00:12:38,279 --> 00:12:42,295
tarafından AT&T Bells laboratuvarlarında
1969 senesinde yapılmıştı
91
00:12:46,310 --> 00:12:50,325
ilk başta akademik çevrelerce kullanılan
bedava bir işletim sistemiydi
92
00:12:52,332 --> 00:12:54,340
Filozofisi 2 temel unsura dayanıyordu
93
00:12:56,347 --> 00:12:59,359
1. Herşey bir dosyadır
94
00:13:03,374 --> 00:13:07,389
2. birşey üretildiğinde tek bir amaca
yönelik olması ve bu amaca yönelik kullanılması
95
00:13:16,423 --> 00:13:21,442
Linux'u internet'e koymak kadar doğal birşey
olamazdı
96
00:13:25,457 --> 00:13:30,476
Böylece herkese açık olacak ve herkes düşünce
ve yorumlarını gönderebilecekti
97
00:13:36,498 --> 00:13:39,510
2 tane seçeneği vardı. Ya tamamen bedava bir sistem,
ya da paralı bir sistem olacaktı
98
00:13:40,514 --> 00:13:45,532
Eğer Linux'u diğerleri gibi ücretli yapmaya
kalksaydı bundan hiçbirşey çıkmazdı.
99
00:13:47,540 --> 00:13:52,559
Kimse onu almazdı. Tamamen bir "Dead End" olurdu.
100
00:13:53,563 --> 00:13:58,582
"Buraya gelmeyeli baya zaman oldu. Linus'tan sonra
101
00:13:59,585 --> 00:14:04,604
3. yeni sürüme geçilmiş."
102
00:14:05,608 --> 00:14:10,627
"Once Linux alet edevatını buraya sığdırmakta zorlanırdık"
103
00:14:11,631 --> 00:14:16,650
Ilk başta Linus Linuxu beleşe dağıtmak istemedi.
104
00:14:17,653 --> 00:14:22,672
Uzun uzun hangi lisansla piyasaya sürsem diye düşündü.
105
00:14:23,676 --> 00:14:28,695
Sonunda ufak ufak onu Linuxu
106
00:14:29,699 --> 00:14:33,714
GNU lisansı altında vermeye ikna ettim.
107
00:14:34,718 --> 00:14:39,736
Aslında kullandığım compiler GPL
lisansı altındaydı
108
00:14:40,740 --> 00:14:45,759
Bu yüzden ben de Linux'u GPL lisansı
ile yayınlamaya karar verdim
109
00:14:46,763 --> 00:14:52,785
GNU GPL(General Public Licence) Lisansı 1980'lerin
ortalarında "Free Software Fundation" tarafından ortaya
çıkarılmıştı
110
00:14:56,801 --> 00:15:00,816
Bu lisans altındaki bir kodu geliştirdiğinizde,
bu kodu herkese açmak zorundasınız
111
00:15:04,831 --> 00:15:09,850
Bu sayede GPL lisansı teknolojik gelişmelerde
tekel oluşumunu engeller
112
00:15:11,857 --> 00:15:16,876
Zamanlaması çok iyiydi, bir sene önce olsaydı
yapılamazdı, bir sene sonra olsaydı da birisi
böyle birşey çoktan çıkartmış olurdu
113
00:15:24,906 --> 00:15:29,925
İlk başta genel olarak pek ilgi görmemesine rağmen,
akademik çevrelerce tutuldu
114
00:15:34,944 --> 00:15:39,963
Ben o zaman mail listelerinden sorumluydum
115
00:15:40,967 --> 00:15:45,986
Listeye sürekli yeni insanlar eklemek gerekmekteydi
116
00:15:47,993 --> 00:15:53,012
Çok şaşırtıcı bir şekilde igilenen insanların sayısı
kısa sürede binlere ulaştı
117
00:15:54,016 --> 00:15:59,035
1000 kişi ertesi gün 2000 sonraki gün 4000 kişi oldu
118
00:16:00,039 --> 00:16:05,057
İnternet olmadan Linuxun gelişimi çok zor olurdu
119
00:16:17,103 --> 00:16:23,125
İlk başta benim düşündüğüm ad FREAX 'di.
Bu "Free" , "Freak"(Ucube) ve "UNIX" in
birleşimiydi
120
00:16:23,627 --> 00:16:30,152
Freax ismi iyi satmayacağı için hoşuma gitmedi
121
00:16:33,163 --> 00:16:38,182
Ari Lemmke bu ismin çok kötü olduğunu düşünerek,
zaten çalışan sürümün adı olan Linux adı altında
FTP serverlarına koydu
122
00:16:48,220 --> 00:16:51,231
Ve bu isim gerçekten de "cuk" diye oturdu
123
00:17:02,273 --> 00:17:04,280
Bugün burada gerçekten etkileyici bir
"kafayı kırmış" tayfa bulunmakta
124
00:17:05,284 --> 00:17:07,292
İlk sorumuz kolay kategoriden.
"Linux nasıl telaffuz edilir?"
125
00:17:13,314 --> 00:17:16,326
Ben "Linux" diye telaffuz ediyorum
126
00:17:21,344 --> 00:17:26,363
Eğer Linus Torvalds olsa "Liinux" olarak
telaffuz eder
127
00:17:28,371 --> 00:17:32,386
ABD'den birisi ise "Layneks" diye taleffuz eder
128
00:17:36,401 --> 00:17:39,412
Önemli olan adı değil, işlevidir
129
00:17:42,424 --> 00:17:47,443
Linux'un 0.09 sürümü çıkarıldıktan hemen
sonra, 91 temmuz'da Linux ile oynamaya başladım
130
00:17:54,469 --> 00:17:57,480
Bunu Usenet'den duydum ve Finlandiya'dan indirdim
131
00:18:01,495 --> 00:18:04,507
Bu dönemlerde kıtalar arası internet bant
genişliği çok sınırlıydı
132
00:18:07,518 --> 00:18:11,533
Bu yüzden Finlandiya'dan bunları indirmek
çok kastırıyordu
133
00:18:21,571 --> 00:18:26,590
Bu yüzden kendi "TSX-11.mit.edu" makinamı
kullanarak kernel kaynaklarına ulaşılabilecek
bir "mirror" yarattım
134
00:18:32,613 --> 00:18:35,624
Bu ABD'deki Linux'u barındıran
ilk FTP sitesiydi
135
00:18:37,631 --> 00:18:40,643
Linux'u, ilk "floppy image" lerini indirerek
kullanmaya başladım
136
00:18:43,654 --> 00:18:46,665
Pensilvanya devlet üniversitesi bilgisayar lab.daki
bir makinaya yükledim
137
00:18:46,866 --> 00:18:50,179
ve beni aynı gün lab.dan kovdular
138
00:18:50,279 --> 00:18:53,190
bu Linux ile ilgili ilk tecrübemdi
139
00:19:07,745 --> 00:19:12,764
1992 yılında birden farkettim ki artık
Linux ile uğraşan sadece ben ve arkadaşlarım
değildi
140
00:19:14,771 --> 00:19:19,790
hakkında hiç birşey bilmediğim yüzlerce insan,
Linux ile aktif olarak uğraşıyordu
141
00:19:20,794 --> 00:19:22,801
Bu, atılan büyük bir adımdı
142
00:19:30,832 --> 00:19:35,850
1994'deki 1.0 sürümü önemli bir sürümdü.
Çünkü çok fazla emek harcanmıştı
143
00:19:36,854 --> 00:19:39,866
Artık Linux'u ticari olarak da kullanmak
mümkün hale gelmişti
144
00:19:40,869 --> 00:19:42,877
Bu sürümden önce, bu çok zordu
145
00:19:48,900 --> 00:19:53,918
Linux işletim sistemi tanıtım toplantısına
hoşgeldiniz
146
00:19:54,922 --> 00:19:59,941
Unix rtürevi bir işletim sistemi yaptık
147
00:20:00,945 --> 00:20:05,964
akademik çevrelerde böyle bir şeye ihtiyaç vardı
148
00:20:06,968 --> 00:20:11,986
örneğin kişisel bilgisayarınıza birkaç yüz marka
DOS işletim sistemi satın alabilirsiniz
149
00:20:13,994 --> 00:20:19,013
ama Unix işletim sistemi kolaylıkla 20000 marka malolur
150
00:20:21,020 --> 00:20:26,039
bu da bir ogrenci için çok ciddi bir maliyet demek
151
00:20:28,047 --> 00:20:32,062
Bir bilgisyarcıya gidin SCU-Unix var mı diye sorun, size
"O da ne?... " diye sorarlar
152
00:20:33,066 --> 00:20:38,085
Açıkçası oturup işletim sistemini baştan yazmanız
daha kolay
153
00:20:44,107 --> 00:20:48,122
Linux'un geliştirilmesi çok garip
bir sürece dayanıyor
154
00:20:49,126 --> 00:20:53,141
Herkesin kodun gelişimi için değişik
önerilerde bulunup kafasına göre kodun
değiştirildiği bir sistem değildi
155
00:20:57,156 --> 00:21:01,171
Bir kişi bu öneri ve fikirleri
değerlendirip, bunlardan seçtiklerinin
yapılmasına liderlik ederdi:
156
00:21:03,179 --> 00:21:05,187
Linus, gelişim diktatörü
157
00:21:06,190 --> 00:21:08,198
Bu grubun bir başı olması gerektiğini
herkes biliyordu
158
00:21:10,205 --> 00:21:14,221
Linus, çekirdeği geliştirdiği için
doğal olarak bu liderdi
159
00:21:22,251 --> 00:21:28,273
Linus, alçakgönüllüğü ve başkasının
fikirlerini kendi fikriymiş gibi
göstermemesi sayesinde çok iyi
bir liderdi
160
00:21:40,319 --> 00:21:45,338
Binlerce insanın çekirdek üzerinde
koordine çalışmasını istiyorsunuz ve
161
00:21:46,341 --> 00:21:50,356
eğer koordine olunmazsa zamanın
büyük bir kısmı çekirdeği geliştirmek yerine,
162
00:21:51,360 --> 00:21:56,379
insanlar arasındaki fikir çatışmalarıyla
uğraşmaya harcanır
163
00:21:59,390 --> 00:22:04,409
Eskiden benim başta olduğum bir hiyerarşi
olduğunu düşünürdüm
164
00:22:07,421 --> 00:22:10,432
ama şimdi içgüven olan bir topluluk olduğunu
düşünüyorum
165
00:22:16,455 --> 00:22:18,462
Bir "developper" ı motive eden birçok unsur vardır
166
00:22:20,470 --> 00:22:24,485
Bunlar, bir program yaratıyorsunuz ve bundan
duyduğunuz gurur,
167
00:22:27,496 --> 00:22:30,508
sizden daha büyük ve daha önemli bir grubun
parçası olsa arzusu
168
00:22:36,530 --> 00:22:41,549
parasal kazaçtan çok, ün kazanma arzusu
169
00:22:50,583 --> 00:22:54,598
Linux 'un özelliklerinden biri, her program
geliştiricisine e-mail yoluyla doğrudan
ulaşılabilmesidir
170
00:22:58,613 --> 00:23:01,625
Ted Ts'o Linux'un ABD'de yayılmasına
öncelik etmiştir
171
00:23:07,647 --> 00:23:12,666
Eğer adil olmak gerekirse, eğer biz kodun
gelişiminde karar verici olsaydık, belki
birçok şeyi eklemezdik
172
00:23:13,670 --> 00:23:16,681
Bu yüzden karar vericiler "lütfen bu yeni
özelliği de eklememe izin verin" tarzında
maillar aldılar
173
00:23:20,696 --> 00:23:25,715
Dave Miller, kod geliştiricilerin önerilerini
değerlendiren bir gözetmen
174
00:23:26,719 --> 00:23:32,742
Sanki geliştiricilerle, kral Linus
arasında bir aracı
175
00:23:35,753 --> 00:23:40,772
Bir fikir hakkında bütün gün konuşabilirsiniz ama
176
00:23:44,787 --> 00:23:48,802
bana deneyebileceğim somut bir kod parçası verilmesi
gerekiyor
177
00:23:51,813 --> 00:23:56,832
ki ben de bunu değerlendirebileyim
178
00:24:00,847 --> 00:24:05,866
Alan Cox "Rönesans hacker", Linus'un en yakın çalışma
arkadaşlarından biri, ve sağ koludur
179
00:24:12,893 --> 00:24:16,908
Benim için kod, bir çeşit şiir, bir edebi eserdir
180
00:24:17,912 --> 00:24:20,923
Güzelliği, fikir bütünlüğünü sergileyen
talimatlar dizisi olmasıdır
181
00:24:23,934 --> 00:24:27,949
İyi bir kod, içinde açıklama barındırmadan
rahatça anlaşılabilen koddur
182
00:24:30,961 --> 00:24:36,983
İçinde geleceğe yönelik tahminler bulundurmaz
ve programlama "alicengiz" likleri içermez
183
00:24:45,014 --> 00:24:50,032
Çünkü çekirdek hantal bir kod bütünlüğünden
çok, sürekli üzerinde çalışmak için
tasarlanmış bir kod olmalı
184
00:24:59,066 --> 00:25:04,085
Linus 5 yıl Helsinki'de Linux projesi üzerine
çalıştıktan sonra Silikon Vadisi,
Kaliforniya'ya gitti
185
00:25:06,093 --> 00:25:10,108
Dünyanın daha çok ekonomik ve ticari yönünü
yansıtan diğer tarafını görmek istedi
186
00:26:25,391 --> 00:26:28,403
Linus, Transmeta adlı bir şirket için
çalışmaya başladı
187
00:26:30,410 --> 00:26:34,425
Ne yaptığı belli olmayan gizemli bir şirketti
188
00:26:35,429 --> 00:26:40,448
Paradoksal olarak bir kapalı kod şirketiydi
189
00:26:42,455 --> 00:26:45,467
Anlaşma, Linus'un Linux'u geliştirmeye
devam etmesi üzerineydi
190
00:26:48,478 --> 00:26:52,493
Linux'un poster kahramanı olmaya zorlandım
191
00:26:55,505 --> 00:27:00,523
"Açık Kod" hareketini başlatmış olmamama rağmen,
bunun da poster kahramanı haline getirildim
192
00:27:10,561 --> 00:27:13,573
Bu hikayenin ne birtek başlangıç noktası olan kişi,
ne de bir başlangıç noktası var
193
00:27:15,580 --> 00:27:19,595
Bambu gibi, nerede başlayıp, nerede bittiği
belli değil (ne alaka!)
194
00:27:21,603 --> 00:27:25,618
Bunun yeni bir hareket olduğunu düşünmüyorum.
Aslında uzun süreden beri vardı
195
00:27:28,629 --> 00:27:33,648
70'lerde Unix'in etrafındaki tartışma gibi, teknik
olarak açık kod almasa da,
196
00:27:36,659 --> 00:27:39,671
AT&T 'den lisans almak tam olarak mümkün olmasa da
197
00:27:41,678 --> 00:27:45,693
bilgileri paylaşmak serbestti
198
00:27:48,705 --> 00:27:51,716
Bir programı çalıştırdığınızda, çalışan,
çalıştırılabilir format, yani 1 ve 0 lardan
oluşan sayı dizisidir
199
00:27:52,720 --> 00:27:55,731
Bu sayılara bakarak, ne olduğuna dair
bir anlam çıkartılamaz
200
00:27:56,735 --> 00:28:00,750
Bunları sadece bilgisayar anlayabilir,
zaten bunun için yapılmışlardır
201
00:28:03,761 --> 00:28:07,776
Bir insanın bunların anlamını çıkartması
çok zordur
202
00:28:10,788 --> 00:28:14,803
Biz program yazdığımızda, kaynak kodunu
yazarız, bu bir bakıma cebire benzer
203
00:28:15,807 --> 00:28:18,818
Bu, bir programcının anlayabileceği
bir formattır
204
00:28:21,829 --> 00:28:25,844
Bir programcının koda baktığında,
ne olduğunu anlayabilmesine
205
00:28:27,852 --> 00:28:31,867
yardımcı olmak için,
kodun içinde birçok açıklama yer alır
206
00:28:34,878 --> 00:28:39,897
Eğer microsoft'un yaptığı gibi elinize sadece
çalıştırabilir bir kod verilirse,
207
00:28:40,901 --> 00:28:44,916
kodda değişiklik yapmakta özgür olsanız bile,
ne tarz değişiklik yapabileceğinizi anlayabilmeniz
çok zordur